- Wspólnota kombatancka i żołnierska Radomia – coroczne uroczystości i apel o historyczną prawdę.
12 APEL PAMIĘCI POLEGŁYCH W BRATOBÓJCZYM MORDZIE W LESIE POD SKARYSZEWEM.
13 LIPCA odbył się z inicjatywy związków żołnierskich i kombatanckich Radomia 12 już Apel Pamięci śmierci żołnierzy WP z Rzeszowa, którzy 18 LIPCA 1946 ROKU zostali zatrzymani w zasadzce oddziału WIN "Igły", rozbrojeni, rozebrani z umundurowania, a następnie odprowadzeni w las, powiązani pasami i zamordowani seriami z broni maszynowej. Wśród nich zabito także ciężarną żonę dowódcy ppłk.-a Wnukowskiego mimo jej błagalnych próśb. Jednocześnie trzech żołnierzy rannych, udając zabitych, przeczekało odejście winowców. Dwóch z nich przy pomocy mieszkańców pobliskich wsi trafiło do szpitali w Iłży i Radomia, a byli to:
• szer. Kroczyński-kierowca samochodu osobowo-terenowego,
• szer. Baziuk-żołnierz ochrony. trzeci,
• szer. Pryczko szedł 3 dni do rzeszowa nie ufając nikomu.
Zabici zostali:
/Na zdjęciu Małżeństwo Irena i Alfred Wnukowscy/:
- ppłk Alfred Wnukowski
- por. Ignacy Lotowicz
- plut. Kazimierz Gawronek
- st.szer.Tadeusz Kruczek
- szer. Franciszek Antonowicz
- szer.Edmund Gładysiak
- szer.Leon Jóźwiak
- szer. Władysław Szaja
- Irena Wnukowska
Jak co roku, w rocznicę tego zdarzenia, żołnierskie i kombatanckie związki żołnierskie Radomia (Związek Inwalidów Wojennych, Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Związek Żołnierzy WP, Stowarzyszenie Seniorów Lotnictwa Wojskowego, Związek Weteranów i Rezerwistów WP oraz Związek Żołnierzy Weteranów RP) odbywają Apel Pamięci ku czci zabitych wtedy żołnierzy i bezbronnej kobiety w miejscu zasadzki oddziału WiN "Igły". Śmierci, naszym zdaniem, niepotrzebnej, jak i całość wojny domowej lat 1946-1952, gdy oprócz walczących ofiarami byli najczęściej bezbronni cywile. Ten okres wymaga dokładnego, obiektywnego zbadania bez jakiejkolwiek zapiekłości politycznej -mówił o tym Przewodniczący zgromadzenia Prezes Zarządu Rejonowego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Radomiu mjr Stanisław Kuśmierski po uprzednim odegraniu i odśpiewaniu hymnu państwowego.
Powitał on poczty sztandarowe i delegacje wymienionych związków oraz zaproszonych gości, a wsród nich :
- Przewodniczący Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP, płk Henryk Budzyński, pełniący także funkcję Sekretarza Generalnego ZŻWP
- Wiceprzewodniczący Prezydium Obywatelskiego Parlamentu Seniorów, insp. Zdzisław Czarnecki
- Przedstawiciel Rady Miejskiej Nowej Lewicy w Radomiu, Bogdan Barszczyński
- Dziennikarz, działacz społeczny Andrzej Rozenek
- Były Przewodniczący Rady Miasta i Gminy Iłży, Józef Skrobisz, wspomagający działania Honorowego Komitetu Budowy Znaku Pamięci Śmierci Żołnierskiej
- Wiceprzewodniczący Zarządu Głównego ZKRP i BWP, Zbigniew Gołąbek
- Prezes Zarządu Oddziału Radomskiego ZIW, płk Ryszard Trybuł
- Prezes Zarządu Oddziału Radomskiego SSLW RP, płk Andrzej Stobiecki
- Wiceprezes Zarządu Wojewódzkiego ZWiR WP, płk Stanisław Grudzień
- Wiceprezes Zarządu Głównego ZŻWP RP, płk Jerzy Kasica
- Prezes Dobrego Radomia, Marta Ratuszyńska
Mjr Stanisław Kuśmierski przedstawił okoliczności historyczne Apelu Pamięci i wiążące się z tym motywacje związków żołnierskich i kombatanckich do corocznych obchodów. Między innymi powiedział:
"Dzień zakończenia wojny nie przyniósł wyłącznie wyzwolenia i nadziei, nie oznaczał odzyskania pełnej wolności i suwerenności. Wynikłe stąd nieszczęścia nękają nasz Naród po dziś dzień. Kolejne pokolenia polityków przeciwstawiają sobie żołnierskie dokonania w II wojnie światowej, opluwają lub gloryfikują na przemian tych, których sami sobie przeciwstawili po jej zakończeniu... W naszym konkretnym przypadku rzecz idzie o renowację i właściwe dla faktów treści na Znaku Pamięci Żołnierzy WP (w większości frontowych), którzy zginęli w zasadzce oddziału WiN 'Igły' 18 lipca 1946 roku."
Naszej postawy nie zmienią żadne skryte, typowe dla złoczyńców, próby zawłaszczenia i "zachwaszczenia" tego miejsca. Występujący po nim płk Budzyński, poza deklaracją stałego poparcia dla Apelu Pamięci i potrzebie instalacji znaku pamięci zgodnie z prawdą historyczną, mówił o zbrodniach WiN na Podlasiu i Lubelszczyźnie. Tytuły publikacji dotyczące tej problematyki są usuwane z właściwych wykazów.
Andrzej Rozenek poruszył m.in. kwestię celowego tuszowania informacji o zbrodniach WiN. Zbigniew Gołąbek mówił o krzywdach, jakich doświadczyli mieszkańcy wsi polskiej nie tylko w czasie wojny, ale także po jej zakończeniu od tzw. "podziemia antykomunistycznego".
Po odegraniu "Sygnału Wojska Polskiego" ppłk Edward Hernik odczytał Apel Pamięci, po czym delegacje złożyły wiązanki kwiatów i zapaliły znicze ku czci pomordowanych.Zgromadzenie zakończono odegraniem motywu "Cisza".
Po powrocie na parking przewodniczący zgromadzenia zaprosił wszystkich obecnych na "żołnierską grochówkę", wodę mineralną, rozmowę i koncert starych żołnierskich piosenek na akordeonie.
[Opr.Mjr. Stanisław Kuśmierski,EB,AL]
Radom, dnia 15 lipca 2025r.
